Het hangt in de lucht. Iedereen heeft het erover en overal gaat het over rechten. Rechten voor dieren, voor rivieren, voor water, voor bomen, voor het ongeborene, voor de boeren, voor stikstof, voor de aarde, voor doodgaan, voor landschappen, voor water.
In de NRC van gisteren: "Het is noodzakelijk om het IJsselmeer op te waarderen tot rechtspersoon zodat er rechtszaken gevoerd kunnen worden. In Spanje is de lagune Mar Menor daarvan een voorbeeld; die kreeg vorig jaar rechtspersoonlijkheid en werd zo het eerste ecosysteem in Europa dat afdwingbare rechten krijgt."
Dat moet dan allemaal in wetten vastgelegd, gecontroleerd, gesanctioneerd worden. Terwijl het parlement, de rechtspraak en het gezag het al zo druk hebben. Goudmijntjes voor de juristen. Bovendien, ik geloof niet in al dat ‘juridificeren’. Het is een zwaktebod. Je zou er, weldenkend en positief, uit moeten zien te komen.
Maar toch, misschien past een voortdurend afwegen. Soms polariseren en dan weer niet, soms de rechter inschakelen maar liever niet.
Voorlopig ben ik blij met deijsselanders.nl, al die verhalen en meningen die het Landschap uitspreekt. Kijken wat dat gaat zeggen.

Al bijna 19 jaar hou ik dit blog bij. Tenminste een keer per week schrijf ik iets over waar ik mee bezig ben, wat me bezighoudt, wat me opvalt of wat dan ook. Een paar vaste lezers maar aan publicieit en reacties levert het niets op. Daar gaat het me ook niet om. Ben er toen mee begonnen om te laten zien dat ik (goed) bezig ben en bezig blijf.
Nu is het de eerste keer dat ik gewoon vergeet, niet geinspireerd ben iets te schrijven. Terwijl ik evenveel te melden heb als anders. Er is genoeg te doen. Komt het omdat ik vandaag een mailtje kreeg van iemand die het over een writersblock had of is het toeval?
Ik pak het weer op. Met een foto van Jana Cox die promoveerde over het tekort aan sediment in de grote rivieren. Een artikel met een foto van de atlas van het Holoceen. Ik was medeorganisator toentertijd van het congresje om de atlas te promoten. Bovendien ben ik druk met de bijdragen over de IJssel die ons toespreekt.
Alles is toeval, het writersblock, de IJssel anders en de atlas.

Heb het weer lekker druk. Klein projectje in Kampen, de avond op de Houtzagerij, het meesterwerk over ‘de IJsselvallei spreekt’ en nadenken over een scenario voor de IJsselFilm in Wijhe: het verbeelden van een beladen koloniale gebeurtenis in haar geschiedenis. Als ik meer weet, vertel ik er over.
Eigenlijk is veel geschiedenis beladen als je goed kijkt.
Las gisteren een verhaal over een willekeurig stuk land bij Nijkerk. Heinenland. Zou er een relatie zijn met kolonisatie in welke vorm dan ook? Zo op het eerste gezicht niet maar men onderzocht verder en drie verwijzingen kwamen boven. Uiteraard de gewassen, zoals de verbouw van (tropische) tabak, jarenlang. Nijkerk was een van de productiegebieden op de Veluwe. Verder was het stuk land lange tijd eigendom van een klooster uit Paderborn. Dat bezat veel meer boerderijen en grond hier. Tenslotte, een van de latere eigenaren bleek ook voor een negende deel eigenaar van een plantage in Suriname.

Het lezen van 'Het Landschap verstaan' bracht me op een idee. Al langer loop ik met het plan rond om een boek te maken waarin het andere verhaal van de IJsselvallei verteld wordt. Om af te dingen op de observatie, "De IJssel is de mooiste rivier van Nederland". Van het mooie zijn boeken genoeg. Nou ja. Maar er zijn genoeg plekken die minder aan die schoonheid bijdragen. Dus, ik zou voor het boek 100 mensen vragen om hun mislukte plekken aan te wijzen.
Maar zo'n zuur boek, is daar behoefte aan? Na het lezen van 'Het landschap verstaan', dacht ik, laat het Landschap zelf spreken. Als een actant in het Parlement of Things. Dat idee heb ik uitgewerkt samen met compaan Albert Corporaal, die beschrijft hoe het landschap anders was geweest als we hier niet of minder hadden ingrepen. Dat is ook de IJsselvallei anders. We gaan nog een hele lijst mensen bevragen.
Maar dan dus anders.

De eerste ervaringen zijn hoopvol. Het wordt het jaar van de traagheid. Fiona Tan filmt eindeloos tijdloze decors. De dag erna Sátántangó gezien. Een zwart-wit film van Béla Tarr. Meer dan 7 uur. Iemand zei, een filmbeeld duurt normaal niet langer dan 3 seconden; in deze film gemiddeld 3 minuten. Wat een intrieste beelden en een fascinerend verhaal.